HIV+ korunmasız cinsel ilişkiyle geçer!

HIV+ dans ederken, beraber yemek yerken, gülerken, dertleşirken, yardımlaşırken geçmez! HIV+ korunmasız cinsel ilişkiyle geçer!

"Botswana'da çocuklarıma HIV +'ler bakıyordu"
Bugün 16 Afrika ülkesinde erişkin nüfusun yüzden 10'undan fazlası HIV pozitif. Güney Afrika'da her hafta 12 bin yeni vaka oluşuyor, Afrika'daki vakaların yüzde 80'i kadın. Özellikle Botswana ve Zimbabwe'deki durum
gerçekten çok kötü. O dönem evli olduğu İngiliz diplomat eşinin görevi dolayısıyla 6,5 sene Botswana'da yaşayan ve AIDS'le mücadele programının yöneticilerinden olan Dr. Ayçe Birerçin Riley ile Botswana'yı
konuştuk.

Botswana nasıl bir yer?
Botswana'nın nüfusu 1,7 milyon. Hayat rahat, güzel bir ülke. Pırlanta ve büyükbaş hayvancılık olduğu için zenginler, eğitimliler. Temel sağlık sistemi düzenli kurulmuş. Tek problemleri AIDS! Bu salgın 10 yıldır olduğu için Botswana'nın her yerine ulaşmış. Salgın çoğunlukla komşu ülkelerden
gelen kamyon şoförleri aracılığıyla yayılıyor. Biz gittiğimizde 1.7 milyon kişinin 300 bininin enfeksiyona tutulduğu tahmin ediliyordu. Üretken yaş dediğimiz 15-49 yaş grubu için, AIDS taşıma oranı yüzde 38.8'di.

Devletin AIDS programı nasıldı?
O dönem tedaviye hemen ihtiyacı olan 300 bin kişi vardı. Devletin bu konuyla ilgili bir programı yoktu. Kurslar verildi, sertifika aldım. 2001 yılında Bill Gates Vakfı ve MerckScharpDome ilaç şirketi Botswana'ya 50'şer milyon dolar bağış yaptı. Çünkü devlet başkanı "Biz artık kırılıyoruz.
Soyumuz tükeniyor" diye yardım çağrısı yapmıştı ACHAP adlı bu organizasyonda çalıştım. Ekipte iki doktorduk. Ben eğitim konusuna yöneldim. ABD'den, İngiltere'den, Avrupa'dan uzman doktor ve hemşireler getirdik. Programımızı anlattık, ne öğretmeleri gerektiğini belirttik ve çeşitli hastanelere yerleştirdik. Üç yılda 32 hastane ve onlara bağlı dörder klinikte eğitim verdik. Bütün hastaneler HIV / AIDS tedavisi verir
duruma geldi. 50 bin kişi üç yılda tedaviye alındı. Program diğer Afrika ülkelerinde de uygulanmaya başladı.

Botswana'da HIV / AIDS'e yönelik bir önyargı var mıydı?
İnsanlar başta hastalıklarını saklıyordu. Orada erişkinlerin üçte biri enfeksiyon taşımasına rağmen... Tedavi başlayınca, devletin ücretsiz test yaptığı merkezlerde test yaptırmaya ve sorumluluk almaya başladılar. Türkiye'deyse AIDS'liyi yüzde yüz reddetme var, hastalığı bilmiyorlar. Zannediyorlar ki öpüşmeyle de, hapşırmayla da geçer. Botswana'da 6,5 yıl yaşadım. AIDS enfeksiyonu taşıyan yardımcılarım oldu. Evin içinde çocuklarımın odasında kalıyorlardı. Tüberkülozdan
korkuyordum ama AIDS'ten korkmadım. Çünkü AIDS diğer kronik enfeksiyon hastalıkları gibi bir hastalık; hepatit B'den, kanserden farksız!
AIDS'in tedavisi zor ama ilaçlarla son derece kaliteli bir hayat mümkün. Türkiye'de durum farklı. Türkiye'de sayıları az. Ama çevre ülkelerde
hastalık oranı artıyor. Seksin olduğu yerde risk de var. Onun için yapmamız gereken bilinci arttırmak. 1980'lerde ABD'de bizimkine benzer
bir dışlama vardı. Ama bilinçlenince durum değişti. Şimdi sarılık nasıl bir hastalıksa AIDS de öyle bir hastalık!

DR. Ayçe Birerçin Riley